Besimi në ditën e fundit është kusht esencial prej kushteve të imanit, është pjesë e rëndësishme prej pjesëve të njohjes së robit Zotin e tij.

E si të mos jetë, kur kjo ia vërteton njeriut njohjen e vendit në të ciln do të mbarojë kjo ekzistencë me tokën e saj, luginat dhe malet e saja, me njerëzit dhe gjallesat e saja dhe me të gjitha krijesat tjera.

2)

E kur njeriu ta dijë se çka do të bëhet ai me pasurinë, rininë, shtëpinë dhe fëmijët e tij, atëherë do të mund të jetonte jetën e tij ashtu siç dëshiron All-llahu i Lartësuar nga ai, prej adhurimit, nënshtrimit dhe obligimeve me të cilat e ka obliguar All-llahu i Lartësuar ate. Gjithashtu do të mund të përcaktonte qëllimin e tij për këtë botë dhe ti merr mjetet dhe metodat që lidhen me qëllimin dhe që me to ta arrijë qëllimin (cakun).

E sa i përket atij i cili e ka humbur këtë njohje dhe nuk ndalet para saj, e as që zemra e tij bindet se kjo jetë e ka edhe fundin e saj ku do të mbarojë dhe do të do të vuloset çdo gjë, atëherë jeta e tij do të bëhet e pavlerë, e paqëllimtë dhe pa cak.

3)

All-llahu i Lartësuar na ka sqaruar në Kur’anin Fisnik se Ai i ka krijuar krijesat e Tija për një qëllim më të lartë dhe synim më të plotë. E pasi që Zoti jonë e krijoi njeriun, ia nënshtroi atij çka ka në qiej e në tokë dhe e bëri atë zotërues të tokës dhe të asaj që gjindet në të, a thua vallë e tërë kjo pa ndonjë qëllim dhe pa ndonjë cak? Kjo është qështje prej të cilës na ka larguar All-llahu i Madh.

Thotë All-llahu i Lartësuar:

" A menduat se Ne ju krijuam kot dhe se nuk do të ktheheni te Ne? I lartë është All-llahu, Sundues i vërtetë, nuk ka të adhuruar tjetër veç Tij, Zot i Arshit bujar." ( suretu el-Muëminun 115).

4)

Dita e fundit fillon me shkatërrimin e kësaj eksistence, me ç’rast do të vdesë çdo gjallesë, do të ndërrohet toka dhe do të merr pamje tjetër, e gjithashtu edhe qiejtë.

E pastaj All-llahu do t’i ringjallë të vdekurit nga varrezat dhe ua rikthen atyre jetën përsëri.

Thotë All-llahu i Lartësuar"

" A mendon njeriu se do të lihet duke mos zënë asgjë ( pa kurrfarë përgjegjësie). A nuk ka qenë ai një pikë ujë që derdhet. E pastaj u bë gjak i trashë, e Ai e krijoi dhe e përsosi? Dhe prej tij Ai i bëri dy lloje: mashkullin dhe femrën. A nuk është Ai (Zot) i fuqishëm që i ngjall të vdekurit? ( suretu el- Kijame 36-40).

5)

E pas kësaj jete tjetër, do ta llogaritë All-llahu i Lartësuar çdonjërin individ prej njerëzve për atë që ka punuar në jetën e kësaj bote prej të mirave apo të këqiave. Ai që është mirëbërës në jetën e kësaj bote, bënë vepra të mira ai edhe do të ngritet me vepra të mira dhe për të gjitha këto All-llahu ia paguan me xhennet.

Ndërsa ai që është keqëbërës në jetën e kësaj bote, punon vepra të këqia, nuk e kryen atë që ia ka obliguar All-llahu atij prej mirësive, ate e shpërblen All-llahu për veprat e tij të këqia me zjarrin e xhehennemit.

6)

Të besuarit në ditën e fundit është tejet i rëndësishëm, e rëndësia e tij shfaqet me një fotografi të qartë gjatë leximit të ajeteve Kur’anore të cilat u përmendën më parë.

Thotë All-llahu i Lartësuar: " ... por mirësi e vërtetë është ajo e atij që i beson All-llahut, ditës së gjykimit..." ( suretu el-Bekare 177).

All-llahu i Lartësuar e ka ndërlidhur të përmendurit e ditës së kijametit me besimin në Te, e kjo nuk ndodh për tjetër, përpos për shkak të rëndësisë dhe vlerës së saj të madhe. Ai i cili e lexon Kur’anin Fisnik sheh në të ajete të shumta të cilat e përmendin atë dhe flasin mbi të. Pothuajse nuk ka kaptinë që nuk flet mbi këtë çështje e cila i është e afërt mendjeve dhe kuptimeve, herë me argumente e fakte, e herë me sjelljen e shembujve.

7)

Lexuesi i ajeteve Kur’anore vërenë se dita e fundit ka edhe disa emra të veçantë dhe çdo emër prej këtyre emrave tregon ngjarjet dhe skenat të cilat do të ndodhin në atë ditë madhështore, në ditën e fumdit.

E ajo është "dita e ringjalljes" siç thotë Zoti ynë i Lartësuar:

" E atyre që iu është dhënë dija dhe besimi thonë: "Ju keni qëndruar aq sa u pat caktuar All-llahu deri në ditën e ringjalljes, e kjo pra, është dita e ringjalljes, por ju ishit që nuk e pranonit." (suretuerr-Rrum 56).

Ajo është "dita e ngritjes, kijametit", ditë kur njerëzit do të ngriten për të dhënë llogari para All-llahut, ashtu siç thotë Ai i Lartësuari:

"E ata që bënë gënjeshtër ndaj All-llahut, do t’i shohësh në ditën e kijametit, fytyrat e tyre të nxira. A nuk është në xhehennem vendi i arrogantëve." (suretu ez-Zumer 60).

Ajo është "çasti përfundimtar", ashtu siç thotë Zoti ynë i Lartësuar:

"O ju njerëz, ruanu dënimit nga Zoti i juaj, sepse dridhja pranë katastrofës së çastit përfundimtar është një llahtari e madhe." (suretu el-Haxh 1).

Ajo është "dita e llogarisë", siç thotë All-llahu i Lartësuar:

" Musai tha: "Unë iu kam mbështetur Zotit tim dhe Zotit tuaj që të më mbrojë prej çdo kryeneçi, që nuk i beson ditës së llogarisë." (suretu Gafir 27).

E përë këtë ditë përfundimtare ka edhe emra tjerë të shumtë përveç këtyre.

8)

Kur’ani ka vënë në dukje rëndësinë e gjithë kësaj çështje që ka të bëjë me këtë ditë për shumë shkaqe:

E para: Politeistët ( mushrikët) prej arabëve e injoronin dhe nuk e pranonin këtë.

E dyta: Besimi në ditën e e fundit bënë që jeta të të jetë më e fuqishme, kuptimplote dhe e qëllimshme.

E treta: Disa ithtarë të feve tjera të kota e mendonin ditën e fundit si diçka krejtësishtë tjetër nga e vërteta që obligohet të pranohet.

9)

Ajetet fisnike dhe hadithet pejgamberike rrëfejnë se fillimi i ditës së fundit do të bëhet me paraqitjen e ndërrimeve të mëdha të përgjithshme të kësaj bote në të cilën jetojmë me tokën dhe qiellin e saj.

Do të çahet qielli.

do të shkapërderdhen yjet.

do të pëlcasin kodrat.

do të rrënohet çdo gjë.

Thotë All-llahu i Lartësuar:

" Ditën kur toka ndryshohet në tjetër tokë, e edhe qiejt (në tjerë qiej), e ata (njerëzit) të gjithë dalin sheshazi para All-llahut, Një, Mbizotërues." (suretu Ibrahim 48).

10)

Koha në të cilën do të ndodhë dita e fundit është gjë të cilën e di vetëm All-llahu i Lartësuar e askush tjetër pos Tij, nuk ia ka treguar këtë askujt prej krijesave të Tij, as ndonjë të dërguari apo meleku të afërm. All-llahu i Lartësuar thotë:

" Vetëm Ai e di për katastrofën (për kijametin)." (suretu Fussilet 47).

Disa prej as-habëve e kanë pyetur të dërguarin e All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve selem për kohën dhe çastin e ndodhjes së saj, madje e përsëritnin pyetjen, e e urdhëroi All-llahu i Lartësuar që diturinë rreth saj dhe kohën e ndodhjes së saj ta kthenë vetëm tek Ai, i Lartësuari. Thotë All-llahu i Lartësuar:

"Të pyesin ty (Muhammed) për çastin e fundit (katastrofën e përgjithshme) se kur do të ndodhë ai. Thuaj: "Atë e di vetëm Zoti im, kohën e tij nuk mund ta zbulojë askush pos Tij (e sjell kijametin pa e hetuar askush nga krijesat). اështja e tij (se kur do të ndodhë) është preokupim i rëndë ( për krijesat) në qiej e në tokë. Ajo (katastrofa) nuk vjen ndryshe, vetëm se befas. Të pyesin ty sikur ti di për të. Thuaj: "Për të di vetëm All-llahu, por shumica e njerëzve nuk e dinë ( pse është e fshehtë)." (suretu el-A’raf 187).

11)

Pasi që All-llahu i Lartësuar t’ua rikthejë jetën njerëzve përsëri, t’i nxjerrë ata prej varreve të tyre, i tubon dhe i mbledhë afër Vetit, që pastaj çdonjërin nga ata ta llogarisë për atë që ka vepruar.

Do të dëshmojë edhe toka për atë që është bërë mbi sipërfaqen e saj. Thotë All-llahu i Lartësuar:

" Kur të dridhet toka me dridhjen e saj të fuqishme, dhe të nxjerrë toka atë që ka në brendësinë e saj ( barrën nga brenda), dhe njeriu të thotë:"ا’ka kjo (që bënë kqëtëe dridhje)?"Atë ditë, ajo i rrëfen tregimet e veta, ngase Zoti yt e ka urdhëruar atë. Atë ditë njerëzit shfaqen të ndarë në grupe që të shpërblehen për veprat e tyre. E kush punoi ndonjë vepër të mirë, që peshonë sa grimca, atë do ta gjejë. Dhe kush punoi ndonjë të keqe, që peshon sa grimca, atë do ta gjejë." (suretu-ez-Zelzele-1-8).

E jo vetëm kaq, por vërtetë edhe gjuhët do të dëshmojnë, edhe duartë do të flasin, e gjithashtu edhe këmbët, lëkurët, deri atëherë kur do t’i pamundësohet ndonjërit gënjeshtra apo ikja.Thotë All-llahu i Lartësuar:

" Në atë ditë kur dëshmojnë kundër tyre gjuhët e tyre, duartë dhe këmbët e tyre për atë që ata kanë punuar. Atë ditë All-llahu ua plotëson shpërblimin e merituar, e ata e dinë se All-llahu është Ai i vërteti, i Qarti në drejtësi." (suretu-en-Nur-24).

Ja kështu pra plotësohet argumenti i All-llahut ndaj botëve, e ai që ka qenë mirëbërës xhenneti do të jetë vendi i tij, e ai që i ka bërë mëkat ndaj Zotit të tij do të dënohet me zjarr, e sa përfundim i keq që është ai.

Ali Hasen AbdulHamid