Pasiqë All-llahu i Lartësuar krijoi krijesat e Tij, zgjodhi prej njerëzve disa burra që t’ua dorëzojë atyre emanetin e kumtimit të urdhëresave të Tij dhe t’i informojnë njerëzit me atë që e kërkon Zoti prej tyre dhe me atë që i obligon dhe i ndalon nga ajo.

All-llahu i Lartësuar thotë:

"All-llahu e zgjodhi ( pejgamber) Ademin, Nuhun, familjen e Ibrahimit, familjen e Imranit mbi popujt tjerë ( të asaj kohe)." ( suretu Ali Imran 33).

" Ne nuk dërguam asnjë të dërguar para teje e të mos i kemi shpallur atij se nuk ka të adhuruar tjetër përveç Meje, pra më adhuroni! " ( suretu el-Enbija 25).

2)

Qëllimi esencial për shkak të së cilit All-llahu dërgoi pejgamberët dhe i autorizoi lajmëtarët, është të ftuarit e njerëzve në adhurimin ndaj All-llahut dhe të përqëndruarit në ligjin dhe programin e Tij. All-llahu i Lartësuar thotë:

" Ne dërguam në çdo popull të dërguar që t’u thonë:" Adhuroni vetëm All-llahun e largonu djajve ( adhurimit të tyre)." (suretun-Nahl 36).

E të përqëndruarit në fenë e tij nuk është vetëm me namaz e agjërim, mirëpo me çdo gjë me të cilën All-llahu i urdhëroi robërit e Tij, që zemrat e tyre të besojnë në Të, apo t’i kryejnë urdhërat e Tij në veprat dhe punët e tyre. Prandaj, të përqëndruarit në fe kërkon të besuarit në All-llahun, në engjëjtë e Tij, librat, të dërguarit e Tij, ditën e fundit, e gjithashtu kërkon edhe punët e mira, obligimet e kërkuara, si namazin, agjërimin e të ngjashme me të cilat All-llahu i obligoi robërit e Tij.

3)

Te këto obligime, urdhëra e mësime krijesat nuk kanë mundësi që të arrijnë vetëm me mendjet e tyre, pa ndërhyrjen e fjalëve të All-llahut të Lartësuar atyre për ato. Por i mësuan ato me shpalljen e All-llahut të Lartësuar të dërguarve të Tij me kumtimin e pejgamberëve të All-llahut urdhërat e Tij drejtuar atyre.

All-llahu i Lartësuar thotë:

" Ai është që arabëve të pashkolluar u dërgoi Pejgamberin nga mesi i tyre që t’ju lexojë ajetet e Tij t’i pastrojë ata, t’ua mësojë librin dhe sheriatin, edhe pse më parë ata ishin në një humbje të qartë." ( Suretul-Xhumua 2).

E kush i përgjigjet pejgamberëve të All-llahut dhe lajmëtarëve të Tij, ai është prej të shpëtuarve, e kush refuzon fjalët e tyre dhe nuk pranon thirrjet e tyre ai është prej të dështuarëve.

4)

All-llahu i Lartësuar e ka obliguar muslimanin që të besojë në të gjithë pejgamberët e All-llahut dhe lajmëtarët e Tij, duke mos bërë dallim midis njëri tjetrit, ngase të gjithë janë të dërguar nga All-llahu te krijesat e Tij. Thotë All-llahu i Lartësuar:

"Ju (besimtarë) thuani:" Ne i besuam All-lahut, atë që na u shpall neve, atë që iu shpall Ibrahimit, Ismailit, Is-hakut, Jakubit dhe pasardhësve (të Jakubit që ishin ndarë në dymbëdhjetë kabile), atë që i është dhënë Musait, Isait dhe atë që iu është dhënë nga Zoti i tyre Pejgamberëve, ne nuk bëjmë dallim në asnjërin prej tyre dhe ne vetëm Atij i jemi bindur." ( suretul-Bekare 136).

Gjithashtu thotë:

" I dërguari i besoi asaj që iu shpall prej Zotit të tij, e ashtu edhe besimtarët. Secili i besoi All-llahut, engjëjve të Tij, shpalljeve të Tij, të dërguarve të Tij. Ne nuk bëjmë dallim në asnjërin nga të dërguarite Tij..." ( Suretu el-Bekare 285).

5)

Mirëpo, nëse beson ndonjëri prej njerëzve në disa pejgamberë, por nuk beson në të tjerët, ai është i gjymtë në imanin (besimin) e tij ndaj tyre, i tilli është pabesimtar, All-llahu atë nuk e futë në xhennet, por e dënon me zjarrin e xhehennemit, All-llahu na mbrojtë prej tij. Thotë All-llahu i Lartësuar:

" S’ka dyshim se ata që nuk besojnë All-llahun dhe të dërguarin e Tij, dëshirojnë të bëjnë dallim mes All-llahut dhe të dërguarëve të Tij thonë:" Ne i besojmë disa e nuk i besojmë disa të tjerë" e mes këtij duan të marrim një rrugë. Të tillët janë jobesimtarët e vërtetë..."( suretu en-Nisa 150-151).

Ky besim në të dërguarit është obligim për besimtarët i cili i bënë që të dijnë numrin e pejgamberëve dhe lajmëtarëve, shpalljet dhe mesazhet e të cilëve parakaluan pejgamberinë e Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve selem, e të besojnë në ta në përgjithësi dhe ta njohin mesazhin dhe pejgamberinë përfundimtare, vulën e mesazheve dhe shpalljeve, e kjo është pamëdyshje, shpallja dhe mesazhi i të dërguarit Muhammed sal-lall-llahu alejhi ve selem.

6)

Disa prej këtyre pejgamberëve dhe lajmëtarëve, All-llahu i Lartësuar i ka përmendur në Kur’anin Fisnik, kurse disa prej tyre nuk i ka përmendur. Thotë All-llahu i Lartësuar:

"Dhe (dërguam) të dërguar më parë që të rrëfyem për ta dhe të dërguar të tjerë për të cilët nuk të rrëfyem..."(suretu en-Nisa 164). E ata për të cilët na ka rrëfyer All-llahu në Kur’an janë: Ibrahimi, Is-haku, Jakubi, Nuhu, Davudi, Sulejmani, Ejubi, Jusufi, Musau, Haruni, Zekerijau, Jahjau, Isau, Iljasi, Ismaili, Eljesau, Junusi, Luti, Hudi, Salihu, Shuajbi, Idrisi, Dhulkifli dhe Ademi.

E që të gjithë këta janë 24 pejgamberë për të cilët na rrëfeu neve All-llahu i Lartësuar në Kur’anin e shenjtë.

7)

Kurse i njëzetë e pesti prej tyre është vula e të gjithë atyre, i fundit prej tyre dhe zotëriu i tyre e ai është i dërguari i Islamit, mbi të qoftë paqja dhe shpëtimi, i dërguar mëshirë për botërat, për të cilin thotë All-llahu i Lartësuar:

"Muhammedi nuk ka qenë babai i asnjërit prej burrave tuaj, por ai ishte i dërguar i All-llahut dhe vulë e të gjithë pejgamberëve..."( suretu el-Ahzab 40).

E ky i dërguar i All-llahut ka thënë për veten e tij:" Unë jam zotëriu i bijëve të Ademit, e nuk është kjo lavdërim."

8)

Gjithashtu obligohet për muslimanin që ta dijë se nuk ka pasur popull prej popujve të kaluar në të gjithë shekujt e mëparshëm e që të mos ketë dërguar All-llahu i Lartësuar të dërguar i cili e ka thirrë popullin e tij tek All-llahu dhe e ka drejtuar atë kah e vërteta.

All-lahu i Lartësuar thotë:

"... e nuk pati asnjë nga popujt që nuk pati të dërguar." ( suretu Fatir 24).

" Secili popull kishte të dërguar..." ( suretu Junus 47).

Gjithashtu thotë: " Pasha All-llahun, Ne dërguam edhe para teje të dërguar ndër popuj..." ( suretu en-Nahl 63).

Obligohet besimi në të gjithë këta të dërguar, edhe pse nuk iu kanë përmendur emrat në Kur’an të gjithëve.

9)

I dërguari të cilin e dërgon All-llahu i lartësuar te populli i tij, është njeri i zgjedhur nga mesi i popullit të tij, mirëpo ai posedon cilësi të larta dhe veçori fisnike, të cilat nuk gjendeshin te askush përveç se tek ai prej popullit të tij. All-llahu i Lartësuar thotë:

" All-llahu zgjedh të dërguar prej engjëjve dhe njerëzve. All-llahu dëgjon dhe sheh." ( suretu el-Haxh 75).

Gjithashtu thotë: " Më së miri All-llahu e di ku ta vërë dërgesën (risalen) e vet." (suretu el-Enam 124).

Pejgamberllëku apo shpallja është dhuratë e shtrenjtë nga All-llahu i Lartësuar, i veçon me të disa prej robërve, e ata- siç u përmend- janë posedues të cilësive me vlera të larta e të plota, që të mund të qëndrojnë përballë obligimeve të shpalljes dhe të jenë shembuj fisnikë që pasohen në çështjet e kësaj bote.

10)

I dërguari në të vërtetë është njeri i krijuar nga All-llahu, e godet ajo çka i godet të tjerët: shëndet dhe sëmundje, fuqi e dobësi, jetë dhe vdekje. All-llahu i Lartësuar thotë:

" Muhammedi nuk është tjetër vetëm se i dërguar. Edhe para tij pati të dërguar ( që vdiqën ose u vranë). E nëse ai vdes ose mbytet, a do të ktheheshit ju prapa( nga feja ose nga lufta)? E kushdo që të kthehet prapa nuk i bënë dëm All-llahut aspak, kurse All-llahu do t’i shpërblejë mirënjohësit." ( suretu Ali Imran 144).

11)

اdo i dërguar prej të dërguarve që kanë kaluar- si njeri i krijuar nga All-llahu- nuk disponon gjithësinë, e as që ka në dorë dobinë apo dëmin e ndokujt, e as që ndikon në dëshirën dhe vullnetin e All-llahut, e as që din diç nga sekreti, përveç atë që ia ka mësuar All-llahu atij, siç thotë All-llahu i Lartësuar:

" Thuaj unë nuk kam në dorë për veten time as ndonjë dobi, as ndonjë dëm, pos çka do All-llahu. Sikur ta dija të fshehtën, do të shumoja për vete të dobishmet, e nuk do të më prekte gjë e keqe. Unë nuk jam tjetër vetëm se qortues dhe përgëzues për njerëzit që besojnë." ( suretu el-A’raf 188).

12)

Që të gjithë këta të dërguar, paqeja dhe shpëtimi i All-llahut qoftë mbi ta, kanë qenë të një qëllimi e synimi, e ai ka qenë t’i largojnë njerëzit nga humbja, t’i nxjerrin ata nga errësira në dritë dhe kanë qenë thirrës në të mirë, drejtues dhe imamë të përmirësimit, ashtu siç i cilësoi Zoti ynë në Kur’anin e lartë:

" Dhe ata i bëmë shembëlltyrë që udhëzonin sipas urdhërit Tonë, i orientuam në punë të mira, në faljen e namazit, në dhënien e zeqatit dhe ata ishin adhurues Tanë të sinqertë." ( suretu el-Enbija 73).

اdonjëri prej tyre vinte pas tjetrit që ta plotësojë thirrjen e tij dhe ta përsosë rrugën e tij, derisa All-llahu plotësoi fenë e tij, përfundoi pejgamberët dhe lajmëtarët e Tij me vulën dhe zotëriun e tyre, të dërguarin e All-llahut Muhammedin sal-lall-llahu alejhi ve selem, e feja e tij ishte ajkë e feve te mëparshme dhe thirrja e tij ishte thirrje e plotë dhe e përhershme deri në çastin e fundit ( ditën e kijametit), siç thotë All-lahu i Lartësuar:

" Sot përsosa prë ju fenë tuaj, plotësova ndaj jush dhuntinë Time, dhe jam i kënaqur që fe e juaj të jetë Islami..." ( suretu el-Maide 3).

Ali Hasen AbdulHamid