Pasiqė mėsuam
se nė kėtė botė nuk gjendemi kot dhe mėsuam se Krijuesi ynė ėshtė All-llahu xhel-le shanuhu dhe se Ai e dėrgoi pejgamberin
e Tij Muhammedin sal-lall-llahu alejhi ve selem te tė gjitha krijesat qė t’i thirrė ata nė fenė Islame, na bėhet e qartė
se e kemi obligim qė ta adhurojmė kėtė Krijues Madhėshtor, ashtu siē ėshtė i kėnaqur Ai prej neve, qė me kėtė ta fitojmė xhennetin
dhe tė largohemi nga zjarri.
2)
Ibadet (adhurim) ėshtė tė nėnshtruarit urdhėrave tė All-llahut xhel-le shanuhu, zbatimi
i asaj me tė cilėn na ka obliguar dhe largimi nga ajo qė na ka ndaluar. Prej llojeve tė adhurimit qė i kemi obligim janė:
namazi, agjėrimi, respektimi i prindėrve, bėmirėsia ndaj njerėzve.
Ndėrsa All-llahu xhel-le shanuhu na ka ndaluar nga gjėrat qė janė tė ndyta dhe tė kėqia,
prej tyre janė: sharja, hidhėrimi i prindėrve, vjedhja, keqbėrja etj.
3)
Ndonjėherė ndokush prej neve e pyet veten e tij: "Pėrse ta adhurojmė All-llahun tė Vetmin
tė Lartėsuarin?
Pėrgjegja e vetme ėshtė:
" Ngase All-llahu i Lartėsuar ėshtė i Vetmi Krijues i tokės dhe i qiellit, i kodrave
dhe i lumenjve, i njerėzve dhe i shtazėve. Ai, i Madhėruar qoftė,ėshtė Sundues i tė gjitha krijesave, Krijoi ēdo gjė prej
asgjėje.Ne gjithashtu e adhurojmė atė tė Vetmin sepse Ai, pasi qė na krijoi, na dhuroi shumė tė mira, na nėnshtroi ēdo send
qė ėshtė mbi tokė dhe prej saj na caktoi atė qė ėshtė hallall dhe atė qė ėshtė haram. Ai ėshtė i Cili ka nėn pushtet ēdo gjė
prej vetes tonė dhe atė qė posedojnė.
4)
Shiko nė vehten tėnde:
A i posedon duart tuaja?
A i posedon kėmbėt tuaja?
A e sundon ndonjė pjesė nga pjesėt e trupit tėnd?
Pėrgjigjeja e vetme ėshtė: Jo, nuk posedojė asgjė nga kjo.
5)
Pėrse nuk sundon asnjė pjesė nga trupi yt, pėrderisa ti kur tė dėshiron ta kapėsh diēka
e kap atė me duart me tuaja?!
Kur tė dėshiron tė shkosh nė ndojnė vend shkon me kėmbėt tuaja! Gjithashtu, kur tė dėshiron
tė shikosh nė ndonjė send e shikon atė me sytė e tu! Si, pra ato janė tė tuat e ti nuk i posedon ato?
6)
Ngase ti je krijesė e All-llahut xhel-le shanuhu. All-llahu ėshtė Ai i Cili tė krijoi
ty, duartė tua, kėmbėt tua, sytė e tu dhe tė gjitha pjesėt e trupit e tėnd. Ti nuk ke krijuar asgjė nga trupi yt, e as nga
ajo qė sheh para vehtes tėnde!
Gjithashtu as njerėzit tjerė nuk e kanė e krijuar veten e tyre, apo ndonjė pjesė tė tyre.
Krijues ėshtė All-llahu i Madhėruar i Cili ėshtė larg ēdo tė mete. اdo gjė qė sheh para teje, njerėz, shtazė, sende,
gjithė ate qė e posedon dhe e pėrdorė, nuk ėshtė nėn sundimin tėnd, por ėshtė nėn sundimin e Zotit dhe Krijuesit tė vet.
All-llahu i Madhėruar thotė: "Vetėm All-llahut i takon sundimi i qiejve e i tokės..."
(suretu Ali Imran 109). "Tė All-llahut janė ē’ka nė qiej dhe nė tokė dhe vetėm te All-llahu kthehen ēėshtjet." (suretu
Ali Imran 109).
Gjithashtu thotė: "S’ka dyshim se sundimi i qiejve dhe i tokės i takon vetėm All-llahut,
Ai jep jetė dhe vdekje..."(suretu et-Tevbe 116).
8)
Ai ėshtė sunduesi ynė dhe sundues i ēdo sendi nė ekzistencė. Ai ėshtė i Cili na bėri
obligim nėnshtrim ndaj Tij dhe na urdhėroi qė mos tė adhurojmė askėnd pėrveē Tij.
Pėr kėtė ne e adhurojmė Atė, e adhurojmė nga dashuria qė kemi ndaj Tij. All-llahu i Madhėruar
thotė:
"Thuaj: nėse e doni All-llahun atėherė mė pasoni mua qė All-llahu t’ju dojė..."(suretu
Ali Imran 31).
E adhurojmė All-llahun nga lakmia qė kemi pėr xhennetin e Tij. Thotė All-llahu i Lartėsuar:
"...e All-llahu ju thėrret pėr nė xhennet dhe falje melejen e Tij..."(suretu el-Bekare
221).
Gjithashtu e adhurojmė pėr t’u larguar nga zjarri dhe nga frika prej tij:
" Zoti ynė, atė qė Ti e fute nė zjarr, atė e ke poshtėruar." (suretu Ali Imran 196).
Atėherė kush ėshtė fitimtar nė kėtė botė, e kush ėshtė i humbur?
9)
Fitimtar (ngadhėnjyes) ėshtė ai i cili i kryen urdhėrat e All-llahut dhe obligimet qė
i ka ndaj Tij. I shpėtuar ėshtė ai i cili largohet nga ajo qė e hidhėron All-llahun xhel-le shanuhu dhe nga ajo qė Ai ka ndaluar.
Ndėrsa i humbur ėshtė ai i cili e kundėrshton All-llahun dhe nuk i respekton urdhėrat
dhe obligimet e Tij. I humbur ėshtė ai i cili nuk e adhuron All-llahun xhel-le shanuhu. Ka dėshtuar ai i cili i then ndalesat
dhe bėnė mėkate, bėn gjėra tė cilat na ka ndaluar Furnizuesi dhe Zotėruesi ynė. Ky ėshtė i humbur, ndėrsa ai i cili u pėrmend
mė parė, ai ėshtė i shpėtuari( fitimtari).
All-llahu i Madhėruar thotė: "... e kush i shmanget zjarrit e hyn nė xhennet , ai ka
arritur shpėtim..." (suretu Ali Imran 185).
Prej llojit tė rėndėsishėm tė ibadetit nė tė cilėn gabojnė shumica e njerėzve ėshtė:
Duaja (lutja). All-llahu i Lartėsuar thotė:
" Zoti i juaj ka thėnė: "Mė thirrni Mua, Unė ju pėrgjigjem, e ata qė nga mendjemadhėsia
i shmangen adhurimit ndaj Meje, do tė hyjnė tė nėnēmuar nė xhehennem."(suretul-Gafir 6).
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve selem thotė: "Duaja ėshtė adhurim"
Prandaj, ti kur tė dėshirosh qė All-llahu tė tė jep ndojė gjė, e thėrret Atė dhe thua:
"O Zot mė fut nė xhennet"; "O Zot mė shpėto nga zjarri"; "O Zot, fali prindėrit e mi!"
Kėshtu vepron pėr ēdo ēėshtje prej ēėshtjeve tė kėsaj bote apo tjetrės. Ti kur ta lutėsh
All-llahun xhel-le shanuhu beson bindshėm se Ai ėshtė i Vetmi ėshtė Krijuesi dhe Sunduesi yt dhe ėshtė i Gjithėfuqishėm qė
t’i pėrgjigjet lutjes tėnde.
Lutja jote drejtuar All-llahut ėshtė ajka e adhurimit tėnd dhe sinqeriteti i besimit
tėnd ndaj All-llahut tė Madhėruar.
Pėr kėtė ti e lutė All-llahun xhel-le shanuhu tė Vetmin, nuk e lutė askėnd prej krijesave
tė Tij, nuk kėrkon nga askush prej krijesave tė Tij dhe nuk kėrkon ndihmė nga askush tjetėr pėrveē Tij.
Ali Hasen AbdulHamid